Doğa ve Turizm
1-MESIRE YERLERI
Lapseki mesire yerleri bakimindan oldukça zengindir. Bu yerler yaz aylarinda halkimizin özellikle hafta sonlarini geçirdigi güzel yerlerdir.
Son yillarda büyük kentlerin bunaltici havasindan sikilan insanlar için bu mekânlar cazibeli hale gelmistir.
Dogal güzelliklerin yok oldugu ülkemizde halen el degmemis güzelliklerin bulunmasi yöre halki için büyük bir nimettir. Ancak bu dogal güzellikler yeterince tanitilamamistir.
Lapseki’nin mesire yerlerinin baslicalari:
a)Bostanci orman içi dinlenme ve piknik alani:
Lapseki’ye 25 km uzaklikta olan Bostanci orman içi dinlenme ve piknik alani, kayin, gürgen,mese ormaniyla kaplidir.Yolu asfalttir.Iki kaynak suyu bulunmaktadir.Lapseki Orman Isletme Sefligi tarafindan piknik masalari ve ocaklari yaptirilmistir.Lapseki halki özellikle hafta sonlarinda piknik alanina ailece gelmektedir.Piknik alanina gelenler suyunun soguk olmasindan ve gölgesinin yogunlugundan buradan memnun olarak ayrilmaktadir.
b)Lapseki çamlik ve çay bahçesi:
Çamlik Biga-Çanakkale karayolu üzerinde Lapseki Balikçi Barinaginin tam karsisindadir. Çam agaçlarinin altinda dinlenme yeridir.
c)Lapseki dalyan koyu ve plaji:
Biga-Çanakkale karayolu üzerinde balikçi barinaginin bittigi noktadan baslayip, bogaza dikey olarak uzanmaktadir. Yazlari devamli olarak esen poyraz rüzgarina kapali olup, berrak denizi ile iyi bir kumsala sahiptir.
.:: LAPSEKI'NIN COGRAFI YAPISI ve YERSEKILLERI ::.
Cografya :
Lapseki,Marmara Bölgesinin; Güney Marmara bölümünde yer alan Çanakkale Iline bagli bir ilçedir.
Dogusunda Biga,kuzeyinde Çan,batisinda Çanakkale;güneyinde ise Çanakkale Bogazi ile çevrilmistir.Bogazin karsi kiyisinda Gelibolu Ilçesi bulunmaktadir.
Lapseki,Çanakkale Bogazinin orta kesimindeki konumuyla Asya ile Avrupa’yi birbirine baglayan ülkemizin önemli ulasim yollarinin kavsak noktasinda yer almaktadir.Hergün birer saat araliklarla Lapseki-Gelibolu,Çardak-Gelibolu arasi feribot seferleri yapilmaktadir.Stratejik bir konuma sahip olan Ilçemiz ayni zamanda doga güzelligi ile de ünlü sirin bir ilçedir.
Ilçenin yüzölçümü köyleri ile birlikte 955 Km 2 dir.
Matematik konumu ise 40 derece 20 dakika kuzey enlemi ile 26 derece 42 dakika dogu boylaminin kesistigi noktada yer almaktadir.
IKLIM :
Lapseki’nin yillik ortalama sicaklik degeri 13.9 °.dir.Ortalama sicakliklar bakimindan hiçbir ayin ortalamasi 5° nin altina düsmez.Nitekim kisin bile ortalama sicaklik 5.8° dir.Yaz mevsimi ortalama sicakligi ise 23 ° dir.En soguk ay 5.5°le Ocak,En sicak ay ise 25.1° ile Agustostur
Lapseki de son yillarda ölçülmüs en yüksek sicaklik Temmuz 98 döneminde kaydedilmis olup 38.7°,en düsük sicaklik Mart 87 de kaydedilmis olup –7.9° dir. Don olayinin meydana geldigi aylar Aralik 4.2 gün,Ocak 8.1 gün,Subat 6.7 gün ve Mart 4.3 gün olup bitkilerin dinlenme dönemine rastladigi için bitkilere zarar vermez.Yillik ortalama yagis miktari 648 mm.dir.Yagisin %43’ü kis,% 28’i sonbaharda,% 22’si Ilkbaharda,%7 ‘si de yaz mevsiminde gerçeklesmektedir. Yillik ortalama dogal nem % 80’dir.Bu oran Çanakkale Il merkezine göre daha yüksektir.lapseki’nin Marmara Denizine komsu olmasi nedeniyle Marmara Denizi üzerinden esen poyraz rüzgarlarinin nem oranini artirici bir etken oldugu söylenebilir.Bulutluluk orani yil boyunca düsük bir seviyededir.Yillik ortalama bulutluluk orani 4.4’dür. Rüzgarlarin yapisi incelendiginde kuzeydogu’dan esen poyraz rüzgarinin yil boyunca etkili oldugu ortaya çikmaktadir.Yillik esme sayisi orani %56.7’dir. Ikinci hakim rüzgar güneybatidan esen lodos rüzgaridir.Yillik esme sayisi orani % 13.5’dir.Kuzeyden esen yildiz rüzgarinin yillik esme sayisi arani % 8.5 ,güneyden esen kible rüzgarinin yillik esme sayisi orani ise % 9.3 dir. Dogu rüzgarinin,kuzeybatidan esen karayelin ve güneydogudan esen kesislemenin esme sayilari daha düsüktür. Ilçe ana çizgileriyle Akdeniz ikliminin etkisi altindadir.
YERSEKILLERi :
Biga yarimadasi ve Ilçemiz mezozoik zaman(ikinci zaman)dönemi Kratese de olusmaya baslamis,ve üçüncü zaman Tersiyer’in Eosen ve Oligosen dönemlerinde olusan tortular yer almistir.Bu dönemde volkanik serpintilerde genis alana yayilmistir
Dördüncü zaman Antropozoik(Kuaterner)baslarinda yani günümüzden iki milyon yil önce ilçemizde ve çevremizde çökmeler meydana gelmis,bu hareketlerle Marmara Denizinin bulundugu yerdeki sig kalinti gölü çökmüs ve derinligi 1000 metreyi asan bir çanak olusmus bu göle dökülen akarsu vadilerinin çökmesiyle bugünkü jeomorfolojik yapi ortaya çikmistir. Bu sekilde Çanakkale Bogazi ve Marmara Denizi olusmustur.Çanakkale Bogazi 60 km.uzunlugunda 3.5 km. genisligindedir.Bogazda iki türlü akinti vardir.Marmara’dan Ege’ye üst akinti,Ege’den Marmara’ya dogru bir alt akinti olmaktadir. Lapseki kiyilarinda oldukça genis delta ovalari olusmustur.Bunlar Umurbey,Çardak ve Lapseki deltalaridir.Denize dogru uzanmis,belirgin Çardak kiyi oku ve gerisinde Çardak Lâgünü yer alir.Fakat bu deltalarin daha fazla ilerlemesi bogazdaki akintilarin etkisiyle önlenmis,kiyilari hafif yaylar çizen kumsallar halinde düzenlenmistir.
DAGLAR
Lapseki’de arazi genel olarak daglik ve engebelidir.Daglar Çanakkale Bogazina paralel olarak uzanirlar.Bu nedenle kiyi kesimlerinde Çardak ,Umurbey ve Lapseki delta ovalari yer alir.Iç kesimler ise fazla yükseltisi olmayan yer yer akarsu vadileriyle yarilmis engebeli alanlarla kaplidir.
Bedesten Daglari:Çardak yakinlarindan baslar ve dogu istikametinde uzanirlar ve yükseklikleri 400-500 metre civarindadir. Dumanli Daglari :Bu daglar Sahinli köyü civarinda baslar,dogu istikametinde uzanirlar.Beyçayir Köyü’ne kadar devam ederler.En yüksek tepesi Dumanli Köyü yakinindadir,yüksekligi 725 m.dir.Bu tepeyi orman teskilati,orman yiginlarini önlemek için gözetleme yeri olarak kullanmaktadir. Koru ve Asmacik Daglari :Bu daglar Karaömerler köyüne bagli Dumanli obasindan baslayarak,dogu istikametinde uzanirlar.En yüksek yeri Yaylalar köyü yakinindaki Asmacik Tepesi’dir.Yüksekligi 750 m.dir. Sisalan Dagi:Beyçayir köyü yakinlarindadir. Sap Dagi:Ilçenin en yüksek dagidir.Hacigelen köyü yakinlarindadir.En yüksek tepesi 762 metredir
OVALAR :
Ilçe daglik ve engebeli bir arazi yapisina sahip oldugu için ovalar genis yer tutmaz .Ancak kiyi kesimlerinde deltalarla olusmus ovalar vardir.
En büyük ovasi Umurbey ovasirdir.Umurbey Lapseki arasinda 10 km.uzunlugunda plato görünümünde hafif engebeli bir alan vardir.Bu alandan sonra Lapseki ovasi baslar, Ilçe merkezini ve çevresini içine alir.
Çardak ovasi ise Dalyan mevkiinden baslar,zincir bozana kadar devam eder.Bu ovalarin topraklari tasinmis alüvyal topraklardan olustugu ve mineral bakimindan zengin olduklari için topraklari verimlidir.
MAGARALAR :
Ilyasköy de biri küçük ve birisi büyük olmak üzere dogal olusumlu iki adet magara vardir.Bu magaralar toplam orta büyüklüktedir.
Sindal köyünde de iki adet magara vardir.Bu magaralarda dogal olusumlu olup 300 koyunu içine alacak büyüklüktedir.
(PLATOLAR) YAYLALAR :
Plato cografi bir terimdir.Bilimsel tanimi yer yer akarsu vadileriyle yarilmis yüksek hafif engebeli düzlüklere denir.
Ülkemizde halk plato ile yayla terimini ayni anlamda kullanmaktadir.
Ilçemizin belli basli yaylari sunlardir.:
1) Iki Alatli platosu Lapseki’nin hemen güneyindedir.Tarim ve hayvancilik yapilmaktadir.Buradan Lapseki’nin bogaz manzarasi essizdir
2) Dibektas platosu Tastepe köyüne bagli yörede bulunmaktadir.Hayvancilik yapilmaktadir.
AKARSULAR :
Lapseki Ilçesi hudutlari dahilinde devamli olarak akan önemli akarsu yoktur.Akarsulari dere ve çay seklindedir.Bunlar yagisli mevsimlerde akarlar.Yazin genel olarak kururlar Önem sirasina göre baslica dereleri sunlardir.
Umurbey Çayi:Dumanli köyü yakinlarinda Kaplan dagindan çikan Ulu dere ile Aptal,Sap Daglar eteklerinden çikan Harmancik ve Agilcapinar adlarindaki derecikler birleserek koru derecesi adini alirlar, Koru deresi ile Uludere Karaömerler köyüne bagli damlali obasi yakinlarinda birleserek bati istikametinde akar.Umurbey Bucagi civarinda Umurbey çayi adini alir.Umurbey ovasindan Çanakkale Bogazina dökülür.Yagisli havalarda çok bol su tasir.Baramdare Çayi:Nusretiye yakinlarinda gâvur tarla mevkiinde karanlik dere adi ile çikar.Dumanli Daginin denize bakan yamaçlarindaki kollari toplar.Bati istikametinden dogru akarak Adatepe ve Haciömerler Köyleri yakinlarindan geçerek Bayramdere ismini alir.Adatepe yakinlarinda Marmara Denizine dökülür.
Kemer Çayi:Dumanli Daglarinin bir kisim sulariyla Çataltepe ve Nusretiye köyleri civarindaki tepelerin sularini toplayarak kavali dere adi altinda Dogandere Köyü istikametine dogru akar.Dogandere köyü civarinda Dogandere ismini alir.Doguya dogru akisina devam ederek Biga’ya bagli kemer köyünde Kemer Çayi adiyla Marmara Denizine dökülür.
Kocaçay:Yaylalar köyü yakinindaki Asmacik Dagindan çikar.Muhtelif kollar alarak güney ve güney dogu istikametinde akarak,Eçialan köyü civarlarinda Biga ilçesi hudutlarina geçer ve Marmara Denizine dökülür.
GÖLLER :
Ç ardak Kum Seti ve Lagünü:Rumeli’ye geçerek Devletini Avrupa yakasinda genisletmeyi düsünen Gazi Süleyman Pasa, 1357’de 100 kisilik kuvvetle Kapi Dagi yarim adasina,oradan da Çanakkale Bogazi dogu kiyisindaki Lapseki ve Çardak köyüne gelir. Pasa bir gece buradan Gelibolu kiyilarini seyrederken,Yeniayi gümüsten bir serit gibi Asya ile Avrupa’yi birlestirir sekilde görür.O anda karsi kiyilara geçmeyi tasarlamistir.Daha sonra komutanlari kirkar kisilik iki salla Gelibolu’ya geçerek Çimpe Kalesini ele geçirirler.Çardak kuzeyinde bogazin açigina dogru,deniz içinde kumdan bir set uzanir.Kumlarin olusumu bir evsaneye dayandirilmaktadir.Gelibolu kiyilarina geçmek için sallara binen fatihler hareket ederler.Ancak uyuyakalan bir evliya,uyandiginda etegine kum alarak baslar deniz içinden Gelibolu’ya dogru yürümeye,hem yürür,hem de avuç avuç kumu eteginden denize atar.Yürüdügü yerler de böylece kumdan bir yol olur.Evrendeki her seyin mantikli bir açiklamasi vardir.Bilim gizemi sevmez Doga bilinmeyenleri çözebilmemiz için bize pek çok olanak tanimistir.Hurafelere dayandirilarak çözmeye ve mantikli bir yere oturtulmaya çalisilan jeojik olusumlarin bilimsel bir açiklamasi vardir.Çardak kum seti gibi olusumlar da bir takim jeolojik süreçlerin eseridir
Ç ardak kum seti, bir serit seklinde Çardak’in 3 km.kuzey dogusunda kiyi ile baglantisi olan ve buradan Güney bati yönünde Çanakkale Bogazi açigina dogru deniz içinde 4.3 km.uzanan 15-45 metre genisliginde,olta ignesine benzeyen kum ve çakildan olusan bir jeolojik olusumdur.Set üzerinde saz ve otlardan ibaret bitki örtüsü gelistirmistir.Setin gerisinde ise 400-800 m.genisliginde ve 4 km.uzunlugunda bir lagün ile küçük bir göl bulunmaktadir.Kum seti,Çardak’in 5 km.dogusunda bulunan Bayramdere’nin Marmara Denizine tasidigi çakil ve kumlarin 2.500 km. güneybati yönünde tasinip çökelmesiyle olustu.Bayramdere marmara Denizinin son buldugu ve Çanakkale Bogazinin basladigi yerde denize bosalir.Derenin suyunun bosalttigi alanda Marmara Denizi’nden Çanakkale Bogazina dogru kiyi boyunca yüzey akintilari etkili olur.Yagisli zamanlarda dereden tasinan çakil ve kum boyutundaki malzeme kiyiya ulastigi anda,kiyi boyunca etkili olan akintilarla güneybati yönünde Çardak’a dogru tasinir.Tasinan malzeme Çardak Kasabasinin 3 km.kuzeydogusunda kiyi akintilarinin kiyidan uzaklasip denize dogru yöneldigi 4 km.lik hat boyunca çökelmekte ve kum setini olusturmaktadir. Havanin açik oldugu zamanlarda geceleri özellikle ay isiginda Çardak kiyisindan kum setine dogru baktiginizda,sanki Avrupa yakasi(Gelibolu kiyilari)ile Asya yakasinin(Çardak kiyilari) birlestigini görürsünüz.Süleyman Pasa’nin bir gece Gelibolu kiyilarini seyrederken yeni ay’in gümüsten bir serit gibi Asya ile Avrupa’yi birlistirir sekilde gördügü sey burada dogal olarak olusan kum seridinin görüntüsü olmalidir.Çardak kum seti,olta ignesine benzeyen sekli ve gerisindeki genis lagünü ile esine rastlanilmayacak bir doga güzelliktedir.Korunmaya deger bir jeolojik bir mirastir.Seti olusturan kum ve çakilin alinmamasi,bitki örtüsünün yok edilmemesi setin gerisindeki lagünün içine ve çevresine moloz,çöp vb.artiklarin atilmamasi gerekir.Turizm ve bazi amaçlar için yararlanilacak bu gibi dogal miras olusumlarini gelecege tasimada titiz davranmaliyiz . AZMAK GÖLÜ:Umurbey’in kiyi kesimlerinde derinligi 50-75 cm.civarinda lagün bir göldür.Umurbey deresinin denize döküldügü yerde bogazdaki akintilarin kiyida olusturdugu kiyi oku (kiyi kordonu) gerisinde olusmus dogal güzelligi ve gölde bol miktarda yilan baligi bulunmasi nedeniyle ilçemizden ve çevre ilçelerinden avlanmak dinlenmek ve piknik yapmak için buraya gelirler.
BARAJLAR VE GÖLETLER
Umurbey Baraji :Umurbey kasabasinin 6 km.güneydogusunda Umurbey çayi üzerinde kurulan baraj ile Umurbey ovasi ve Lapseki ovalarinda toplam 3661 hektarlik tarim alani sulanacaktir.
Bayramdere Baraji:Bayramdere barajinin Suyu ile Lapseki Bayramdere ovasinda 1050Hektarlik tarim arazisi sulanacak ayrica Çardak beldesinin 4.4 hm 3 içme ve kullanma suyu ihtiyacini karsiliyacaktir.
Beybas Göleti:Çanakkale Ili lapseki Ilçesi Beybasli köyünün 2 km.güneydogusundadir.Yigili çakil deresi üzerinde D.S.I. tarafindan yapilmaktadir.
Alpagut Göleti:1996 yilinda tamamlanarak hizmete açilmistir.Alpagut,Dereköy,Sevketiye tarim arazileri yararlanmaktadir.
Nusretiye Göleti:1986 yilinda tamamlanarak hizmete açilmistir.Köy Hizmetleri Genel Müdürlügü tarafindan yapilan gölet ile Disbudak,Dogandere ve Beypinar köylerinde arazi sulamasi yapilmaktadir. |
 |
TURİZM
Lapseki, Çanakkale'nin önemli turizm merkezlerinin başında yer alır. Doğal güzelliklerinin yanısıra, turizm tanıtım faaliyetlerinin artması Lapseki ilçesinin turizm bazında canlanmasına neden olmuştur. İlçeye 5 km. mesafede bulunan Çardak beldesi, 7 km.'lik uzun bakir kumsallarıyla çadır turizmine açıktır. Kumsallara bağlanan 7 km. uzaklıktaki yaklaşık 300 mt. Yüksekliğindeki Mecidiyeköyü, eşsiz manzaranın yanısıra yaz ve kış aylarında esen kıvırcık poyraz rüzgarı ile planör ve sörf turizmine son derece elverişli bir beldedir. Kampların çevresinde yer alan konaklama tesisleri gelen yerli ve yabancı turistler için yeterli seviyeye ulaşmıştır. Lapseki ilçesi tabii kaynaklar ve geniş bağları ile isim yapmıştır. Gelen turistlerin beğenisine sunulan bu bağlar, ikisi ilçede, birisi çamlık olmak üzere yaz aylarında ilçe, nüfusunu iki kat daha arttırmaktadır.
İlçenin kuzey istikametinde kasabaya 1 km. mesafede yer alan Lapseki Belediye Plajı, gazinosu ve konaklama tesisleri ile halkın ihtiyaçlarını karşılayacak niteliktedir. Çanakkale boğazının tüm doğal güzelliklerinin sahip olduğu ilçe, antik tarihi ve 13.y yıl Osmanlı yapıları ile görmeye değerdir. İlçenin Çardak beldesinde yer alan Çardak Yakup bey Külliyesi ile Abdullah Bin Hacı Yakup Türbesi, 15 y.y dönemi yapıları olup, tüm yerli ve yabancı turistlerin ziyaretine açıktır. Lapseki ve çevresinde yer alan Arisbe, Perkote ePaisos harabeleri de bölgenin antik tarihini gözler önüne sermektedir. Bölge üretiminde büyük bir yeri olan Kiraz meyvasını tanıtmak amacıyla 18 Haziran 1984 tarihinde Kiraz Şenlikleri düzenlemiş, bu şenlikler geleneksel kiraz şenlikleri haline dönüştürülmüştür. Turizm tanıtımında eğlenti niteliğinde olan bu etkinlikler, ekonomik gelişmeye koşut olarak yerini büyük ölçüde panayırlara bırakmıştır. Başta Çanakkale il merkezinde olmak üzere, Lapseki, Ayvacık, Çan, Bayramiç ilçelerinde ve buna bağlı beldelerde Mayıs ayından başlayarak Eylül sonuna kadar panayırlar düzenlenmektedir.
AV TURİZMİ
Lapseki ilçesi ve köylerinde çok eski dönemlerden beri deniz avcılığı ve kara avcılığı faaliyetleri sürdürülmektedir. İlçe merkezinde Suluca, Kemiklialan, Kangırlı köylerinde balık avcılığı yaygın olarak sürdürülürken, Çardak beldesinde yılan balığı avcılığı yapılır.Özellikle kış mevsiminde, kara avcılığı, ilçe ve civar köylerinde düzenli olarak gerçekleştirilir. Bölgede en fazla avlanma, Karaömerler, Kocabaşlar, Kırçalar, Adatepe, Balcılar ve Çamyurt köylerin de yapılır. İlçe turizmini canlandırmak ve koruma altına alabilmek amacıyla 1936 yılında Avcılık Atıcılık İhtisas Kulubu kurulmuştur. Kulüp geniş üye kadrosu ile halen başta merkez Lapseki olmak üzere, Umurbey ve Çardak beldelerinde de faaliyet göstermektedir.